TÌNH TỰ CÁC BƯỚC CHUYỂN ĐỔI ĐĂNG KÝ LẠI HTX NHƯ SAU:

Bước 1: Đánh giá về tình hình thành viên, Điều lệ, nội dung hoạt động, bộ máy tổ chức của HTX; đối chiếu hiện trạng HTX hoạt động theo Luật HTX năm 2012:

Tổ chức họp bàn các nội dung chuẩn bị cho đại hội chuyển đổi theo Luât HTX 2012. Thành phần họp là cán bộ chủ chốt của HTX: Ban quản trị, chủ nhiệm, ban kiểm soát ( kiểm soát viên) cùng đánh giá về tình hình thành viên, Điều lệ, nội dung hoạt động, về bộ máy tổ chức trong HTX.

Về tình hình thành viên HTX (xã viên): Các HTX tiến hành rà soát lại số lượng thành viên có trong danh sách đến thời điểm 31/12/2013 theo quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 15  Luật   HTX năm 2012 về: Sử dụng sản phẩm, dịch vụ của hợp tác xã theo hợp đồng dịch vụ; Góp đủ, đúng thời hạn vốn góp đã cam kết theo quy định của điều lệ.

Về nội dung hoạt động của HTX: Các hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ HTX đăng ký và đang được HTX tổ chức thực hiện, bao gồm những hoạt động dịch vụ nào và chia thành các nhóm như sau:

+ Các ngành nghề sản xuất kinh doanh, dịch vụ phục vụ  cho các thành viên trong HTX;

+ Các ngành nghề sản xuất kinh doanh, dịch vụ vừa phục vụ cho thành viên HTX và cho các tổ chức, cá nhân không phải là thành viên HTX;

+ Các ngành nghề sản xuất kinh doanh, dịch vụ phục vụ cho các tổ chức, cá nhân không phải là thành viên HTX;

- Tỷ lệ cung ứng sản phẩm, dịch vụ cho thành viên HTX chiếm bao nhiêu % so với tổng giá trị cung ứng sản phẩm, dịch vụ của toàn HTX thực hiện trong năm.

Về bộ máy tổ chức trong HTX: Rà soát, đối chiếu quy định Hội đồng quản trị hợp tác xã (Ban quản trị)  với quy định của khoản 1, khoản 2 Điều 35 Luật HTX năm 2012; Rà soát, đối chiếu về chức năng, quyền hạn của  chức danh giám đốc (Chủ nhiệm) với quy định tại Điều 38 Luật HTX năm 2012;  Rà soát, đối chiếu quy định về Ban kiểm soát, kiểm soát viên với quy định tại Điều 39 Luật HTX năm 2012:

a/. HTX đối chiếu, tự so sánh, đánh giá xem có những nội dung nào phù hợp hoặc chưa phù hợp với Luật HTX năm 2012 theo biểu sau:

(Đánh dấu x  vào cột tương ứng)

b/. Sau khi đối chiếu với Luật HTX năm 2012 theo bảng chỉ tiêu trên,  HTX tự đánh giá theo các hình thức sau:

+   Hợp tác xã chỉ cần chuyển đổi lại cho phù hợp với Luật HTX 2012 nếu đáp ứng được các nội dung như sau:

- Thành viên HTX đã có góp vốn điều lệ theo quy định;

- Điều lệ HTX cơ bản đã phù hợp;

- Nội dung hoạt động dịch vụ của HTX chủ yếu phục vụ cho các thành viên theo Điều 5 Nghị định 193/2013/NĐ-CP;

- Bộ máy quản lý HTX đã cơ bản đáp ứng theo quy định (Chỉ cần chuyển đổi lại cho phù hợp với tên gọi của Luật HTX 2012).

+ Hợp tác xã có các nội dung chưa phù hợp nhưng có thể tổ chức lại hoạt động để phù hợp với quy định của Luật HTX 2012 trước ngày 01 tháng 7 năm 2016 nếu đạt các nội dung sau:

- Hợp tác xã phải yêu cầu có Thành viên góp vốn theo quy định;

- Sửa đổi Điều lệ HTX cho phù hợp với Luật HTX năm 2012;

- Xây dựng kế hoạch chuyển đổi hoạt động cho phù hợp với Luật HTX 2012 đảm bảo các ngành nghề kinh doanh, dịch vụ phải đảm bảo phục vụ cho thành viên HTX là chủ yếu và chiếm tỷ lệ như Điều 5 Nghị định 193/2013/NĐ-CP;

- Tổ chức Đại hội thành viên để thực hiện chuyển đổi.

+ Hợp tác xã phải tiến hành giải thể hoặc chuyển sang loại hình doanh nghiệp khác nếu:

- HTX không vận động được Thành viên góp vốn theo quy định; Không tổ chức được hoạt động đáp ứng theo phương án sản xuất kinh doanh, dịch vụ của HTX đã được Đại hội thành viên thông qua;

- Các hoạt động dịch vụ của HTX chỉ chủ yếu cung cấp cho bên ngoài thành viên HTX mà không thể điều chỉnh được theo Luật HTX 2012 và Nghị định 193/2013/NĐ-CP.

   Bước 2: Tổ chức tuyên truyền, giải thích cho xã viên hiểu về mục đích, ý nghĩa  của việc chuyển đổi đăng ký lại HTX; rà soát lại danh sách xã viên; kiểm kê đánh giá tài sản, vốn điều lệ, xác định vốn góp của xã viên; xác định tài sản không chia của HTX :

1/- Thực hiện kiểm kê:

a/. Thành lập hội đồng kiểm kê:

 Trước khi tiến hành kiểm kê, HTX phải thành lập Ban (Hội đồng) kiểm kê tài sản, nguồn vốn gồm có: Chủ nhiệm HTX đương nhiệm hoặc trưởng Ban kiểm soát là Trưởng Ban kiểm kê; Ủy viên gồm các Phó chủ nhiệm, thành viên Ban quản trị; Kế toán; Thủ kho, thủ quỹ và đại diện các Tổ, bộ phận SXKD là thành viên.

b. Các nội dung cần kiểm kê:

+ Kiểm kê quỹ tiền mặt:

Kiểm kê quỹ nhằm xác nhận tiền mặt bằng VNĐ tồn quỹ thực tế và số thừa, thiếu so với sổ quỹ trên cơ sở đó tăng cường quản lý quỹ và làm cơ sở quy trách nhiệm cho cán bộ quản lý, ghi sổ kế toán số chênh lệch và phục vụ cho việc xử lý tài sản khi sáp nhập hoặc giải thể, chuyển đổi HTX.

+ Kiểm kê vật tư, sản phẩm, hàng hóa:

Việc kiểm kê vật tư, sản phẩm, hàng hóa phải ghi đầy đủ các chỉ tiêu theo đúng quy định như: Mã nhãn hiệu, quy cách, vật tư sản phẩm hàng hóa về mã số, đơn vị tính, đơn giá, phải đánh giá được các loại vật tư, sản phẩm, hàng hóa theo số liệu sổ sách và theo số liệu kiểm kê thực tế, trong quá trình kiểm kê nếu có chênh lệch thì hội đồng kiểm kê phải ghi dõ nguyên nhân thừa thiếu và có kết luận cụ thể.

+ Kiểm kê tài sản cố định (TSCĐ):

 Qua số liệu kiểm kê TSCĐ, phản ảnh TSCĐ về cả 3 chỉ tiêu: Nguyên giá, số đã hao mòn và giá trị còn lại, có so sánh số liệu trên sổ kế toán với số liệu kiểm kê thật tế. Căn cứ điều kiện cụ thể của các TSCĐ để xác định số năm có thể sử dụng có hiệu quả từng loại tài sản để tổng hợp khấu hao TSCĐ toàn HTX.

          +  Xác định và đối chiếu công nợ:

            Bao gồm các khoản nợ phải thu và các khoản nợ phải trả, Ban kiểm kê thực hiện việc đối chiếu từng khoản nợ để có kế hoạch trả nợ, thu nợ khi chuyển đổi HTX.

        2/Xử lý tài sản và vốn của hợp tác xã khi chuyển đổi HTX:

a/. Xác định và phân vốn theo nguồn hình thành:

Trên cơ sở kết quả kiểm kê các HTX phải phân loại tài sản, vốn quỹ của HTX theo quy định tại Khoản 1, Khoản2, Điều 48 Luật HTX năm 2012 thành những loại như sau:

+ Tài sản, vốn (được chia) của HTX được hình thành từ nguồn sau:

- Vốn góp của thành viên (xã viên) khi tham gia hợp tác xã;

- Vốn huy động của thành viên hợp tác xã;

- Vốn, tài sản được hình thành trong quá trình hoạt động của hợp tác xã;

 + Tài sản, vốn không được chia khi thực hiện chuyển đổi :

- Quyền sử dụng đất do Nhà nước giao đất, cho thuê đất;

- Khoản trợ cấp, hỗ trợ không hoàn lại của Nhà nước; khoản được tặng, cho theo thỏa thuận là tài sản không chia;

- Tài sản, vốn do Nhà nước trợ cấp, bàn giao cho quản lý, sử dụng (Công trình thuỷ lợi do nhà nước đầu tư; thuỷ lợi phí được nhà nước cấp bù chưa chi (cả tiền mặt và tiền gửi));

- Tài sản hình thành từ tích luỹ của HTX đã được điều lệ quy định là tài sản không chia: Công trình thuỷ lợi hình thành từ nguồn tích luỹ của HTX đã đầu tư xây dựng; Nhà làm việc, nhà trẻ, nhà kho, sân phơi, vật tư, công cụ, sản phẩm hàng hoá;

- Phần trích lại từ quỹ đầu tư phát triển hằng năm được đại hội thành viên quyết định đưa vào tài sản không chia: gồm tiền mặt, tiền gửi....

b/. Trình tự xử lý vốn, tài sản của hợp tác xã khi chuyển đổi :

- Đối với tài sản, vốn (được chia) của HTX: Hợp tác xã tổ chức Đại hội thành viên để quyết định theo phương án như sau:

+ Đối với thành viên (xã viên) có nguyện vọng tiếp tục tham gia HTX sau chuyển đổi thì số tiền được chia đó chuyển thành vốn góp của thành viên và chuyển giao cho Hội đồng quản trị HTX mới sau khi HTX chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012; trong trường hợp Điều lệ HTX quy định mức góp vốn tối thiểu cao hơn số tiền được chia thì thành viên đó phải góp thêm cho đủ. Các thành viên mới phải góp đủ số vốn góp tối thiểu theo quy định của Điều lệ HTX và quy định tại điểm b, khoản 1, Điều 17 Luật HTX năm 2012.

+ Đối với thành viên (xã viên) không có nguyện vọng tiếp tục tham gia HTX mới sau khi chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012 thì số tiền đó được chia theo tỷ lệ vốn góp của các thành viên.

+ Đối với trường hợp HTX không xác định được danh tính thành viên (xã viên) hoặc thành viên không rõ ràng thì Hội đồng quản trị HTX đưa ra Đại hội thành viên biểu quyết chuyển giao cho Hội đồng quản trị HTX khóa mới hoặc giao cho Ủy ban nhân dân cấp xã (Nơi hợp tác xã đóng trụ sở) quản lý, sử dụng theo Nghị quyết của Đại hội thành viên.

- Đối với tài sản, vốn không được chia: Được chuyển cho Ủy ban nhân dân cấp xã (Nơi hợp tác xã đóng trụ sở) quản lý tạm thời. Sau khi HTX hoàn thiện việc chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012 UBND xã sẽ bàn giao cho Hội đồng quản trị HTX mới quản lý sử dụng theo quy định.

c/. Trình tự xử lý công nợ của hợp tác xã khi chuyển đổi :

Hợp tác xã tập hợp hồ sơ xác định đúng, đủ toàn bộ công nợ của Hợp tác xã, làm rõ các loại nợ, hình thức nợ, nguồn gốc nợ, tính chất nợ theo từng nội dung cụ thể như sau:

+ Trường hợp thành viên (xã viên cũ) nợ Hợp tác xã thì Hội đồng quản trị xem xét để kiến nghị Đại hội thành viên quyết định như:

- Miễn, xóa nợ đối với các khoản nợ phải thu khó đòi (Nợ khó đòi là các khoản nợ đã quá hạn thanh toán 2 năm trở lên, HTX đã đối chiếu, đòi nợ nhiều lần nhưng vẫn chưa thu hồi được; hoặc khoản nợ quá hạn chưa tới 2 năm nhưng khách nợ đang trong thời gian xem xét giải thể, phá sản, người nợ đã chết hoặc bỏ trốn, đang bị cơ quan pháp luật truy tố, giam giữ, xét xử);

- Giảm nợ đối với những đối tượng chính sách và một số trường hợp cụ thể khác theo quy định của Điều lệ HTX và nghị quyết của Đại hội thành viên.

+ Trường hợp Hợp tác xã nợ Nhà nước thì Hội đồng quản trị phải lập phương án trả nợ, xác định người hoặc tổ chức có trách nhiệm trả nợ như:

- Đối với các khoản Hợp tác xã nợ Nhà nước có nguồn gốc rõ ràng mà không có khả năng thanh toán, Hội đồng quản trị Hợp tác xã đề nghị Chính quyền Nhà nước có thẩm quyền xem xét xoá, giảm hoặc hoãn trả nợ cho từng khoản nợ cụ thể.

- Những khoản nợ Nhà nước do Hợp tác xã vay từ các tổ chức tín dụng (Ngân hàng) để xây dựng kết cấu hạ tầng phục vụ chung cho cộng đồng dân cư được chuyển cho chính quyền địa phương cùng với công trình đó để chính quyền tiếp tục xử lý theo chủ trương chung của Nhà nước.

+ Đề ra các biện pháp đòi nợ, xác định thời hạn trả nợ đối với các đối tượng phải trả:

- Đối với trường hợp Hợp tác xã quyết định chuyển đổi, số công nợ chưa xử lý xong sẽ được chuyển cho Hợp tác xã mới để tiếp tục xử lý theo Nghị quyết của Đại hội thành viên.

- Đối với trường hợp giải thể Hợp tác xã thì phải làm thủ tục thanh toán hết công nợ, nếu không có khả năng thanh toán được công nợ thì xử lý theo pháp luật về phá sản doanh nghiệp.

d/. Trình tự xử lý quyền sử dụng đất của Hợp tác xã khi chuyển đổi:

Trước khi chuyển đổi Hợp tác xã phải thực hiện xử lý quyền sử dụng đất phải bảo đảm lợi ích của người sử dụng đất theo các quy định của pháp luật về đất đai. Cụ thể như sau:

- Đối với diện tích đất do thành viên góp quyền sử dụng vào hợp tác xã thì được trả lại cho thành viên theo quy định Điều lệ của hợp tác xã, Nghị quyết của đại hội thành viên.

- Đối với diện tích đất được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất; được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất, do mua tài sản gắn liền với đất hoặc nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất hợp pháp từ người khác mà tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền mua tài sản gắn liền với đất, tiền nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước thì chuyển cho chính quyền địa phương (nơi HTX đóng trụ sở) quản lý tạm thời. Sau khi HTX hoàn thiện việc chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012 UBND xã sẽ bàn giao cho Hội đồng quản trị HTX mới quản lý sử dụng theo quy định.

- Đối với trường hợp HTX đã có đất nhưng chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất: Sau khi đăng ký theo Luật Hợp tác xã, Hợp tác xã phải lập hồ sơ trình Uỷ ban nhân dân cấp có thẩm quyền xem xét thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng hoặc thuê đất theo quy định của pháp luật về đất đai.

- Đối với trường hợp HTX chưa có đất hoặc chưa được quy hoạch sử dụng đất:

+ Hợp tác xã có trách nhiệm đề nghị với Uỷ ban nhân dân xã đưa quỹ đất vào quy hoạch khi xã thực hiện quy hoạch nông thôn mới. Trường hợp quy hoạch nông thôn mới của xã đã rà soát xong, chưa có đất dành cho HTX thì phải đề nghị bổ sung quy hoạch sử dụng đất  của xã.

+ Trên cơ sở quỹ đất được quy hoạch HTX thực hiện lập thủ tục, hồ sơ  xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định.

   Bước 3: Dự thảo Điều lệ và xây dựng phương án SXKD:

Dự thảo sửa đổi, bổ sung điều lệ và xây dựng phương án SXKD theo quy định của Luật HTX 2012,  Nghị định số 193/2013/NĐ-CP và Thông tư số 03/2014/TT-BKHĐT:

*  Điều lệ Hợp tác xã:

- Ngành nghề sản xuất kinh doanh, dịch vụ đã thực hiện với mục đích chính là phục vụ cho thành viên HTX đối chiếu với quy định tại khoản 6 Điều 4 của Luật Hợp tác xã năm 2012;

- Quy định về mức độ thường xuyên sử dụng sản phẩm, dịch vụ; giá trị tối thiểu của sản phẩm, dịch vụ mà thành viên hợp tác xã phải sử dụng; thời gian liên tục không sử dụng sản phẩm, dịch vụ của hợp tác xã; thời gian liên tục không làm việc cho hợp tác xã đối với hợp tác xã tạo việc làm theo quy định của khoản 5 Điều 21 Luật HTX năm 2012.

- Quy định về quyền lợi và nghĩa vụ của thành viên HTX theo quy định tại Điều 14 và 15 Luật HTX 2012.

- Quy định về cơ cấu tổ chức hợp tác xã; chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và phương thức hoạt động của hội đồng quản trị, chủ tịch hội đồng quản trị, giám đốc (tổng giám đốc), ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên; thể thức bầu, bãi nhiệm, miễn nhiệm thành viên hội đồng quản trị, chủ tịch hội đồng quản trị, ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên; bộ phận giúp việc cho hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định tại các Điều từ Điều 29 đến Điều 41 Luật HTX năm 2012.

 - Quy định về số lượng thành viên, cơ cấu và nhiệm kỳ của hội đồng quản trị, ban kiểm soát; trường hợp thành viên hội đồng quản trị đồng thời làm giám đốc (tổng giám đốc).

- Quy định về tỷ lệ vốn đã góp của 01 thành viên so với quy định tại khoản 1 Điều 17 Luật HTX 2012.

- Quy định về lập quỹ; tỷ lệ trích lập quỹ; tỷ lệ, phương thức phân phối thu nhập theo quy định tại Điều 46 Luật HTX năm 2012.

* Về phương án SXKD: Xây dựng kế hoạch SXKD ngắn hạn, dài hạn, theo chu kỳ, thời vụ về SXKD một hoặc một số loại hàng hóa, dịch vụ cụ thể. Dự định trong tương lai của HTX về loại sản phẩm, dịch vụ mà HTX định bán hoặc cung cấp. Phân tích mặt mạnh, yếu và tình hình môi trường SXKD của  HTX. Cần đặt câu hỏi để  tự tả lời về mục tiêu SXKD là gì? khách hàng là ai? Sản phẩm, dịch vụ nào cung cấp cho thành viên...( xem thêm phụ lục I-2 Thông tư 03/2014/TT-BKHĐT về Phương án SXKD của HTX)

 Bước 4: Xây dựng kế hoạch tổ chức đại hội thành viên ( theo Luật HTX Năm 2012 quy định)

Bước 5: Tổ chức đại hội thành viên để chuyển đổi mô hình hoạt động của HTX ( theo Luật HTX năm 2012 quy định)